Welke kenmerken heeft schoolangst? Hoe het te beheren? We interviewden dr. Maria Pontillo en vroegen haar hoe we de kleintjes konden helpen hun psychologisch welzijn terug te krijgen.
Wat is schoolangst en welke kenmerken heeft het? Hoe het te beheren?
L’schoolangst het is een groeiend fenomeen en momenteel heeft tussen de 5 en 28 procent van de kinderen en adolescenten er last van. Het is een stoornis die zoveel angst en pijn veroorzaakt dat niet alleen de academische prestaties, maar ook het psychologische welzijn van studenten in gevaar worden gebracht.
In het boek Morgen blijf ik thuis. Tussen de regels door lezen over schoolangst (Erickson) Stefano Vicari en Maria Pontillo behandelen het fenomeen schoolangst vanuit een wetenschappelijk perspectief, beschrijven de kenmerken van de stoornis in eenvoudige taal en bieden nuttige indicaties en strategieën. Er zijn ook drie intense verhalen geschreven door Matilde Piran en Amanda Mihimid, twee jonge auteurs die afstudeerden aan Holden, begeleid door illustraties van studenten van de Academie voor Schone Kunsten in Palermo. We interviewden dr. Maria Pontillo en vroegen haar ook om advies over het helpen van kinderen om op school weer psychologisch welzijn te krijgen.
Stefano Vicari Hij is hoogleraar kinderneuropsychiatrie aan de medische faculteit van de Katholieke Universiteit van het Heilig Hart van Rome en geeft leiding aan de complexe operationele eenheid kinderneuropsychiatrie van het IRCCS Bambino Gesù kinderziekenhuis in Rome. Hij is stichtend lid van het ReTe Instituut voor Neuropsychiatrie en lid van ministeriële commissies op het gebied van geestelijke gezondheid in de ontwikkelingsleeftijd.
Maria Pontillo is cognitief-gedragspsychotherapeut bij de Complexe Neuropsychiatrie Operationele Eenheid van het IRCCS Bambino Gesù Kinderziekenhuis in Rome. Zij is doctor in het onderzoek in de cognitieve neurowetenschappen en is auteur van talrijke publicaties over psychopathologische stoornissen in de kindertijd en adolescentie.
Van het boek
«De eerste keer dat het mij overkwam tijdens mijn examen natuurkunde. Het is een beetje alsof je onderwater vastzit, een paar meter van het strand en met een bijna lege tank. De geluiden worden gedempt, de woorden afstandelijk, het gevoel is dat er geen lucht is. Ik inhaleer met mijn mond open, maar mijn longen vullen zich niet, niet genoeg.
Claudio, 15 jaar oud, is een kei in de natuurkunde, maar elke keer dat hij naar het bord wordt geroepen, krijgt hij een paniekaanval.
Marco, 7 jaar oud, was een vredig kind, maar alleen al de gedachte aan het inpakken van zijn rugzak schreeuwt en huilt wanhopig.
Chiara, 13, is altijd erg geliefd geweest bij haar klasgenoten, maar de avond voor de toetsen voelt ze zich verstikt en klopt haar hart wild.
Het boek “Morgen blijf ik thuis”
Dr. Pontillo legde de motivatie die tot de creatie van het boek heeft geleid als volgt uit: «We realiseerden ons uit klinische ervaring hoe het verzoek om hulp bij schoolweigering is toegenomen: Veel kinderen voelen momenteel een afkeer van de schoolcontext en haken vaak af.
Terwijl tijdens de Covid-19-periode het percentage jongeren dat de school verliet rond de 19% lag, bedraagt de schooluitval tot nu toe 25%.
Het boek Morgen blijf ik thuis is gericht op gezinnen zodat zij de geschiedenis van hun kinderen kunnen herkennen, maar ook op leerkrachten en de kinderen zelf. De tekst vermeldt ook verhalen van jonge mensen die we ontmoetten, wier weigering om naar school te gaan het resultaat was van diepere problemen, waaronder angst en depressie.”
Schoolangst, wat het is en hoe je het kunt herkennen
«Schoolangst is een negatieve emotionele toestand en wordt gekenmerkt door intens ongemak in verband met school. Het is een groeiend fenomeen: een opgenomen percentage heeft er last van tussen 5 en 28%*van kinderen en adolescenten.
Het komt vaker voor tijdens de schoolovergangen: het kan zich specifiek voordoen als je vanuit de kleuterschool naar de basisschool gaat, of als je van de basisschool naar de middelbare school gaat, of van deze laatste naar de middelbare school. Het komt vaker voor bij adolescenten, omdat het verband houdt met emotionele groei. De meest voorkomende symptomen kunnen zijn:
- angst, opwinding,
- trillingen,
- zweten,
- tachycardie,
- ongemak en ongemak,
- blokkeren tijdens zoekopdrachten,
- angst om het niet goed te doen op school.
Er is ook deanticiperende angst: sommige leerlingen voelen zich in het weekend prima, maar beginnen zich ’s avonds ziek te voelen, misschien terwijl ze hun rugzakken aan het inpakken zijn, d.w.z. wanneer de schoolroutine van de volgende dag begint. Sommige mensen krijgen ’s ochtends vaak paniekaanvallen bij het zien van school. Slaapstoornissen en vaak eetstoornissen kunnen voorkomen. Andere kinderen en adolescenten voelen zich licht in het hoofd en hulpeloos.
Een andere alarmbel luidt de schooldiscontinuïteit. Schoolangst manifesteert zich niet plotseling, eerst zijn er vaak weken – misschien niet aaneengesloten – afwezigheid.”
Diagnose van schoolangst, bestaat die?
«Schoolangst wordt officieel niet volledig erkend. In het algemeen er wordt een diagnose van een angststoornis gesteld en er wordt gespecificeerd dat de angst op school voorkomt. In werkelijkheid is schoolangst het topje van de ijsberg: het feit dat het kind of de jongere niet naar school wil, verbergt een groot ongemak.
Vaak is er ook sprake van ernstige faalangst.”
Kunnen technologieën de schoolangst vergroten?
“Zeker Technologieën kunnen bijdragen aan meer schoolangst: sommige hebben een hyperstimulerend effect (overdaad aan beelden, geluiden, licht, enz.) en het is vooral de manier waarop sociale netwerken zijn ontworpen die bepalend zijn voor de staat van activering bij kinderen.
Verslaving aan sociale netwerken kan verband houden met schoolangst. Het kan gebeuren dat sommige kinderen zich letterlijk niet los kunnen maken van hun smartphone: er kan ook sprake zijn van schoolangst. Het kan een specifieke aandoening zijn: “Internetgaming-stoornis”, die vaak niet wordt gediagnosticeerd en in plaats daarvan verslavend is”, legt Dr. Pontillo uit.
Volgens het ISS is internetgamingstoornis (SpelstoornisGD) betreft aanhoudend en herhaaldelijk gebruik van internet met als doel deel te nemen aan online games, vaak met andere spelers, resulterend in klinisch significant ongemak gedurende een periode van twaalf maanden.
Tips om kinderen met schoolangst te helpen weer welzijn te krijgen
- «Wees niet gewelddadig over het idee om ze terug naar school te brengen: Dwang en bedreigingen werken niet, net zoals hyperkritiek niet werkt. Het is van essentieel belang dat jongeren en kinderen geen gevoel van mislukking krijgen. In plaats daarvan moeten we hen helpen de angst te begrijpen en te helpen deze te overwinnen.
- Het is essentieel om het probleem vroegtijdig te identificeren: snel ingrijpen kan doorslaggevend zijn.
- Ook raad ik ouders aan om in eerste instantie contact op te nemen met de vertrouwde kinderarts, die in staat zal zijn de juiste diagnose te stellen, andere stoornissen uit te sluiten en de familie mogelijk door te verwijzen naar professionals in de geestelijke gezondheidszorg.
- De meest geschikte behandeling voor schoolangst is cognitieve gedragspsychotherapie.
- Het is dan essentieel dat ouders een opleiding waardoor ze de situatie onder ogen kunnen zien en laten gebeuren neuropsychiatrische evaluatie».
