Ze worden beschouwd als een van de klassieke ‘symptomen’ van wachten. Maar waar hangt het verlangen tijdens de zwangerschap van af? En is het waar dat ze, als ze niet tevreden zijn, een stempel op de huid van de pasgeborene achterlaten?
Deel het!
Soms voelt de toekomstige moeder het verlangen naar specifiek voedsel of ongebruikelijke smaakcombinaties, de zogenaamde ‘cravings’. Een verlangen dat, volgens oude opvattingen, als het niet bevredigd wordt, een vlek op de huid van de baby kan veroorzaken. Als het rood is, noemen we het “verlangen naar wijn” of “verlangen naar aardbei”, als het lichtbruin is, is het het “verlangen naar koffie” en, als het donkerder is, is het zeker een “verlangen naar chocolade”. Kortom, niets zoals de zogenaamde moedervlekken op de huid van pasgeborenen laat zien hoe harde legendes, tradities en populaire geruchten sterven.
Waarom ontstaat er onbedwingbare trek tijdens de zwangerschap?
De moderne geneeskunde doet grondig onderzoek naar de zogenaamde ‘zwangerschapsverlangens’: de relatie tussen de voedingsbehoeften van de zwangere vrouw, de hormonale veranderingen in de negen maanden en de voedselwensen het is zo complex en gearticuleerd om te zijn nog in studie. Het is zeker bekend dat de toekomstige moeder in de bijzonder delicate periode van negen maanden behoeften of verlangens manifesteert (vaak voedselgerelateerd) die in werkelijkheid ze hebben meer psychologische dan fysieke verklaringen: ze zijn het teken van een groter verzoek om aandacht en zorg.
Dus wat te doen als er een verlangen ontstaat? Er is niets mis mee om jezelf te belonen door te eten wat je lekker vindt, zolang het dieet van de toekomstige moeder als geheel maar gezond en evenwichtig blijft.
Wat als het verlangen onvervuld blijft?
Wetenschappelijk onderzoek hebben uitgesloten dat het onthouden van het gewenste voedsel tijdens de zwangerschap vlekken op de huid van de baby veroorzaakt. “De overtuiging dat aangeboren huidmisvormingen veroorzaakt worden door de onbevredigde ‘verlangens’ van de moeder zit echter nog steeds erg diepgeworteld”, legt Massimo Papi uit, dermatoloog en nationaal hoofd van ADOI (Vereniging van Italiaanse Ziekenhuisdermatologen) van de studiegroep Huidzweren en Huidzweren. Vasculaire dermatologie.
“Moedervlekken bij pasgeborenen zijn geïnterpreteerd als voorspellende symbolen van wat er in de loop van zijn leven met het kind zal gebeuren, als restelementen die voortkomen uit een vorig leven of als het resultaat van wat er met de moeder is gebeurd tijdens de zwangerschap”, zegt de deskundige. Maar de wetenschap vertelt ons iets anders: Moedervlekken zijn niets meer dan huidgroei, vaak angiomen (de rode, gewoonlijk ‘honger naar wijn of aardbei’ genoemd) of echte micro-misvormingen, dus epidermale of gepigmenteerde moedervlekken (donker gekleurd). Ze zijn meestal onschadelijk en tijdelijk: een groot percentage van de hunkeringen neemt af in de vroege kinderjaren.
Moedervlekken bij pasgeborenen: een oude legende
In het geval van moedervlekken bij pasgeborenen is het kennen van de voorouderlijke overtuigingen niet alleen fascinerend, maar ook nuttig om de reden voor hun hardnekkigheid te begrijpen. Dat de moedervlekken op de huid van pasgeboren kinderen een soort ‘fout’ weerspiegelen van de vrouw die ze heeft voortgebracht, is niets nieuws. In de oudheid dacht men dat het geluk en het esthetische uiterlijk van het ongeboren kind afhankelijk zouden zijn van het gedrag van toekomstige moeders tijdens de zwangerschap. Om huidmoedervlekken en andere mogelijke aangeboren afwijkingen bij hun kinderen te vermijden, werden zwangere vrouwen in het oude Griekenland bijvoorbeeld uitgenodigd om lang naar de mooiste en harmonieusste sculpturale voorstellingen te kijken. Tijdens het Romeinse rijk noemden de Latijnen moedervlekken verbeelding van zwangere vrouwen, wat suggereert dat ze het tastbare teken waren van de onderdrukte verlangens en fantasieën van de moeder. Soortgelijke woorden en overtuigingen werden ook gevonden onder barbaarse bevolkingsgroepen, onder de Kelten en in het verre India. Als een pasgeboren baby in het verleden bijzondere tekenen op de huid had en deze naar de maatstaven van die tijd niet perfect leek, was dat de schuld van de moeder die tijdens de zwangerschap onzuivere of verkeerde gedachten had gehad. Een gevoel van verantwoordelijkheid – en schuldgevoel – dat helaas deels ook in onze cultuur voortduurt.
Francesca Amé
