Ieder jaar wordt de 24 oktoberverenigt de wereld zich om de Wereldpoliodag, een belangrijke gelegenheid om na te denken over de vooruitgang die is geboekt in de strijd tegen deze slopende ziekte en om onze inzet voor het doel van een poliovrije wereld te hernieuwen. Deze dag is een moment van mondiaal bewustzijn en mobilisatie, gericht op het beëindigen van een ziekte die de levens van miljoenen mensen over de hele wereld pijnlijk heeft beïnvloed (en helaas nog steeds beïnvloedt). Polio treft vooral i kinderen jonger dan vijf jaar. Het is een ziekte die in Italië nu bijna is uitgeroeid dankzij een wijdverbreide vaccinatiecampagne: het laatste geval dat in ons land werd vastgesteld dateert uit 1982. Helaas zijn twee landen, Afghanistan en Pakistanzijn nog steeds endemisch: ze zijn nooit gestopt met het registreren van gevallen van polio.
Poliomyelitis, ook bekend als polio, is een zeer besmettelijke virusziekte die vooral kinderen jonger dan vijf jaar treft. Dit virus kan veroorzaken onomkeerbare verlamming en in sommige gevallen zelfs de dood. Vóór de introductie van het vaccin was polio een van de meest gevreesde ziekten ter wereld. Gelukkig is er dankzij de gezamenlijke inspanningen van regeringen, internationale organisaties en vrijwilligers aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het uitroeien van deze ziekte.
De ziekte wordt veroorzaakt door drie soorten poliovirus (1,2 en 3), behorend tot het geslacht enterovirusdat binnen een paar uur het zenuwstelsel binnendringt, de aangetaste neurale cellen vernietigt en verlamming veroorzaakt die in de ernstigste gevallen totaal kan worden.
De overdragen polio komt vooral voor via fecaal-orale besmetting. Dit betekent dat de ziekte kan worden opgelopen door de inname van besmet water of voedsel, maar ook door speeksel en kleine druppeltjes die in de lucht vrijkomen tijdens hoesten en niezen door geïnfecteerde personen of gezonde dragers van het virus.
Poliovirus heeft het vermogen zich te vermenigvuldigen in het orofaryngeale slijmvlies, de darmen en de onderliggende lymfatische weefsels van het lichaam. Bovendien kan het ook via de ontlasting vrijkomen voordat de symptomen van de ziekte duidelijk worden. Het is belangrijk op te merken dat mensen het enige natuurlijke reservoir van het poliovirus vertegenwoordigen.
I symptomen De eerste stadia van de ziekte omvatten koorts, vermoeidheid, braken, stijve nek en pijn in de ledematen. Volgens gegevens van de WHO leidt slechts een klein percentage van de infecties, ongeveer één op de tweehonderd, tot onomkeerbare verlamming. Bovendien verliest tussen de 5% en 10% van de patiënten die aan de ziekte lijden het leven als gevolg van verlamming van de spieren van het ademhalingssysteem. Hoewel verlamming het meest voor de hand liggende symptoom van polio is, komt het in slechts 1% van de gevallen voor, terwijl in de resterende 90% van de gevallen…
A wereldniveau, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), UNICEF, Rotary International en de Bill and Melinda Gates Foundation zijn enkele van de organisaties die een cruciale rol hebben gespeeld in de mondiale campagne tegen polio. Door de vaccinatie van miljoenen kinderen en voortdurend toezicht hebben zij ertoe bijgedragen dat het aantal gevallen van polio wereldwijd aanzienlijk is teruggedrongen.
In Italiëspeelt het ministerie van Volksgezondheid een sleutelrol in de strijd tegen polio. Dankzij effectieve vaccinatieprogramma’s en bewustmakingscampagnes bereikte het land in 1982 het doel om polio uit te roeien. Waakzaamheid en immunisatie blijven echter prioriteiten om ervoor te zorgen dat het poliovirus niet terugkeert naar Italiaans grondgebied.
Poliomyelitis, beschreven voor het eerst in 1789, het maakte zijn eerste epidemische verschijning in Europa aan het begin van de 19e eeuw en kort daarna in de Verenigde Staten. In Italië werden in 1958 meer dan 8.000 gevallen geregistreerd. Ons land heeft inenting tegen polio in 1966 verplicht gesteld, en het laatste endemische geval van polio deed zich voor in 1982.
In 2002 werd de WHO-regio Europa, waartoe ook Italië behoort, tot poliovrije regio verklaard.
Momenteel, er zijn geen specifieke behandelingen voor polio, maar alleen symptomatische behandelingen die de gevolgen van de ziekte gedeeltelijk kunnen verlichten. Preventie door vaccinatie blijft de enige manier om mogelijke gevolgen te voorkomen.
Om ervoor te zorgen dat de poliovrije status behouden blijft, moeten surveillanceprogramma’s doorgaan totdat polio wereldwijd is uitgeroeid. In Italië bestaat sinds 1996 een surveillancenetwerk voor acute slappe verlamming (PFA), dat wordt beheerd door het ministerie van Volksgezondheid in samenwerking met het Istituto Superiore di Sanità (ISS). Dit systeem wordt beschouwd als de gouden standaard volgens de WHO-richtlijnen voor het certificeren van de poliovrije status. Bovendien herbergt het ISS het Regional Reference and Collaborating Centre for Polio, dat betrokken is bij alle activiteiten om de poliovrije status te behouden.
Polio treft vooral i kinderen jonger dan vijf jaar. Zelfs mensen die zijn ingeënt, kunnen het virus oplopen zonder duidelijke symptomen te ontwikkelen, maar ze kunnen het nog steeds naar andere mensen verspreiden. Omdat de kans dat een geïnfecteerd individu zichtbare symptomen ervaart, zoals verlamming, relatief klein is, kan de keten van overdracht van het virus zich snel verspreiden, vooral als er geen adequate hygiënemaatregelen zijn getroffen.
Slechts ongeveer 1% van de mensen die besmet zijn met polio ontwikkelt verlamming, terwijl 5-10% een vorm van aseptische meningitis ervaart. De meerderheid, of ongeveer 90%, heeft soortgelijke symptomen influenza en andere virale infecties. Het is nog niet helemaal duidelijk welke factoren iemand vatbaar maken voor het ontwikkelen van de meest ernstige vorm van polio, maar de WHO somt enkele mogelijke risicofactoren op, waaronder:
- Immunodeficiëntie.
- Zwangerschap.
- Verwijdering van amandelen.
- Intramusculaire injecties.
- Krachtige of overmatige lichaamsbeweging.
- Wonden of verwondingen.
